Diğer tedavi biçimleri
Depresyonda en sik kullanilan tedavi biçimleri antidepresanlar ve psikoterapidir. Ancak baska tedavi biçimleri de vardir, bunlar hakkinda burada bilgi edinebilirsiniz:
* Elektrokonvulsif terapi (EKT)
Alternatif ilaçlar
EKT:
Genellikle EKT psikiyatrik tedavi üzerine çevrilmis korku verici filmlerle iliskilendirilir. Bugün zaman zaman, çok agir depresyon olgulari için ve bazen de ilaçlarin etkili olmadigi olgularda kullanilmaktadir. Etkileri hizlidir; Bati ülkelerinde genel anestezi altinda, kas gevsetici ile uygulanir, iki hekim ve hemsire ekibi bulunur.
EKT tedavisi görecekseniz:
- Ilk önce bir psikiyatrist ve bir anestezist tarafindan degerlendirilirsiniz
- Bundan sonra genel anestezi verilir.
- Daha sonra kaslarinizi gevsetmek için igne yapilir.
- Izleyen bölgeler arasindan zayif bir elektrik akimi geçirilerek bir nöbet baslatilir:
* Sakaklariniz
Sag sakaginiz ve basinizin üstü
- Nöbet sinir hücrelerinde ritmik elektriksel aktiviteden olusur. Anestezi altinda ve kaslariniz tümüyle gevsemis oldugu için bedeninizde yalnizca ufak kas spazmlari gözlenecektir.
- Tedaviden sonra tip ekibi ayilmanizi bekleyecek ve kisa bir süre dinlenmeniz gerekecektir.
- Birkaç saat sonra kalkip yürüyebileceksiniz, hatta hemen tedavinin ise yaramaya basladigini fark edebilirsiniz.
EEG nedir?
EEG (elektroensefalografi):
* Beyindeki elektriksel aktiviteyi ölçmenin bir yoludur
Temel olarak epilepsi arastirmasinda kullanilir, ayrica depresyon için EKT tedavisi sirasinda da kullanilir.
Yeterince yüksek kalitede bir nöbetin olusup olusmadigini anlamak için EEG kullanabiliriz. Tedavinin ise yaramasi açisindan nöbetin kalitesi ve gücü anahtardir.
Her tedavi on-on bes dakika sürer. Nöbetin kendisi yalnizca 25-60 saniye sürer.
Ne siklikta EKT yapilmasi gerekir?
Çogu yerde EKT tedavisi haftada üç kez uygulanir. Gereken toplam tedavi sayisi genellikle alti ile 12 arasindadir, ama bazi insanlar için daha çok sayida tedavi gerekli olur -sayi kisiden kisiye degisir.
Nerede yapilir?
EKT tedavisi daima hastanede, genellikle psikiyatri servisinde ya da ameliyathanede uygulanir.
Çogu durumda, 24 saatligine hastaneye yatirilirsiniz, ama ayaktan da [sözlük] tedaviyi sürdürebilir ve ayni gün evinize dönebilirsiniz.
Tedaviyi kim uygular?
Psikiyatri servisinde çalisan doktorlardan biri tedaviyi uygular. Anestezi servisinden bir doktor ve hemsire de anesteziden sorumlu olur.
EKT tedavisi kimler içindir?
1. Yasami tehdit edebilecek agir bir depresyona yakalandiysaniz siklikla EKT önerilir.
EKT yapilmis birçok kisi, hastaliklari nüks ederse yeniden EKT yapilmasini isterler çünkü bu hizli ve etkili bir yöntemdir.
Su durumlarda size EKT önerilecektir:
* Yasamsal tehlike olusturacak kadar az yiyor ve içiyorsaniz
Ciddi intihar egiliminiz varsa
Psikotik belirtileriniz varsa
EKT ile tedavi yasaminizi kurtarabilir.
2. Ayrica, ilaçlar ve diger tedavi yöntemleri basarili olmazsa EKT önerilebilir.
Zorla size EKT yapilabilir mi?
Nadiren sizin rizaniz olmadan size EKT yapilabilir. Bu ancak psikotik özellikli agir depresyon içinde olmaniz durumunda ve:
* Depresyonunuz yüzünden hayatiniz tehlikedeyse
Baska sekillerde tedavi edilemiyorsaniz
Tedaviye iliskin mantikli bir karar verebilecek durumda degilseniz yapilir.
Depresyona yakalandiysaniz, kendilik degeriniz öyle düsebilir ve kendinizi öyle kinarsiniz ki, depresyonun hak ettiginiz bir ceza oldugunu ve bu yüzden tedavi edilmemesi gerektigini düsünebilirsiniz.
Diger zamanlarda, akliniz öyle karismis ve gerçeklikten öyle kopmussunuzdur ki, EKT tedavisiyle ilgili bir karar verecek durumda degilsinizdir.
Avustralya'da hastanin rizasina karsi EKT uygulama karari Tibbi Degerlendirme Kurulu tarafindan verilir. Bu kurulda bir psikiyatrist, bir avukat ve bir sivil temsilci bulunur. Siz ve doktorunuz görüslerinizi tartismak üzere çagrilirsiniz, ayrica siz isterseniz ailenizin de gelip fikir belirtmesi yüreklendirilir.
Depresyon tedavisinde EKT ne kadar etkilidir?
EKT depresyon tedavisinde etkisi en hizli baslayan ve en etkili tedavi biçimidir. EKT'nin etkileri üzerine çalismalar sunlari gösterir:
* Hastalarin %70-90'i o siradaki depresif epizodu atlatirlar
EKT'nin etkileri bir iki hafta içinde ortaya çikabilir.
Etkiler ne kadar sürer?
Ne yazik ki, EKT tedavisinden sonra iyilesenlerin yaklasik %50'si alti ay içinde nüks geçirir.
Bununla birlikte, EKT'yi önleyici antidepresan ilaçlarla kombine edersek, nüks sikligini azaltabiliriz.
Bu EKT'nin hastaligi tam anlamiyla ortadan kaldirmadigi anlamina gelir -daima ardindan uygun ilaç ve/veya psikoterapi uygulamaliyiz.
EKT tehlikeli midir -yen etkileri var midir?
Bazi hastalar tedavinin ardindan kisa süreli bellek kaybi yasarlar. Bazilari hiçbir güçlük çekmezken bazilari birkaç hafta ufak tefek seyleri animsamakta zorlanabilir. Nadir olgularda bu sorun birkaç ay direnebilir.
Hiç kimse EKT sonucunda kalici bellek kaybi veya beyin hasarina ugramaz.
Bazi hastalar hemen tedavinin ardindan konfüzyona girebilirler. Bu konfüzyon geçicidir ve tipik olarak bir iki saat içinde ortadan kalkar.
Tek risk, genel anestezi için olanlardir.
EKT nasil ise yarar?
EKT'nin etki düzeneklerini bir ölçüde anlamamiza yardimci olan birçok kuram ve arastirma sonucu vardir, ancak EKT'nin nasil ise yaradigina dair basit bir açiklama henüz bulunmus degil.
Etkisinin anahtari sinir sisteminizde bir nöbet tetiklemesidir. Demek ki, antidepresan etkiyi gösteren gerçek nöbetle iliskili görüngülerdir.