ChatlaaK
Geliştirici
 Mesaj Sayısı : 224
 Paylaşım Gücü : 434
 Rep Point : 0
 Kayıt tarihi : 06/09/09
 |  Konu: Bios Ve Ayarları Hakkında Genel Bilgi(Resimli Anlatım)  Paz Eyl. 13, 2009 11:00 am | |
| PC mizi açtığımızandan itibaren sırasıile aşağıdaki işlemler olur.
1.POST(Pover On Self Test)Rutini:PC nin voltaj anahtarını açtıgımız andan işletim sisteminin açıldığı ana kadar geçen sürede çalışan rutindir.Bu sürede anakart üzerinde takılı bütün donanım (klavye,maus,ram,ekran kartı vb.) yeri kontrol edilir.Bu esnada ilk önce Ram sayılır,sebebi ise Ekran kartının adresi Ram’in bilgileri arasındadır.Ram’de tanımlı tek adrestir.Sistemde meydana gelen hata ve arızalarla ilgili sesli ve görüntülü ikazları POST verir.
2.BIOS(Basic Input Output System)Rutini:Ekranı açtıgımızda BIOS’ile ilgili özet bilgiyi,BIOS’un numarasını ve özelliklerini veren rutindir.
3.SETUP Rutini:Sistem deki bütün chipsetleri ve anakartın chipsetini bulan kontrol eden ve değişiklikleri yapmamıza izin veren rutindir.
4.DISK BOOT STRAP Rutini:İşletim sisteminin yüklenmeye başladığı,Hdd’nin çalışmaya başladığı rutindir.Cihaza işletim sistemi yüklenir.
P6-BXA Model Bir Anakart üzerindeki Bios
BIOS(Basic Input /Output System)NEDİR
"Basic Input/Output System" (Temel Giriş/Çıkış Sistemi) kelimelerinin baş harflerinin birleşmesinden meydana gelen BIOS, PC'nizin çalışması için gereken temel yapı olarak özetlenebilir. Sadece okunabilir bellek (ROM) üzerine yazılmış bir yazılım olan BIOS, anakartınızın özelliklerini yönetebilmeniz/ kullanabilmeniz, diğer donanımlar arasında bir bağ kurması için görev yapar.
"Sadece Okunabilir Bellek" üzerinde olmasından dolayı, burada kalıcıdır. Kalıcı olmasının bir sebebi ise, her defasında PC'nizi açtığınızda BIOS'un işlem yapmasıdır. İşletim sisteminiz ile diğer donanımlarınız arasında bir bağ kurmaya olanak sağlar. Örneğin ses kartı, modem gibi parçaları üzerinde barındıran bir anakart aldığınızda, anakartınızın üzerine takılı olan aygıtların listesini işletim sisteminize BIOS verir. Anakart üzerinden desteklenen bir donanımı iptal ettiğimizde ise (örneğin, BIOS'dan anakartın ses özelliğini iptal ettik) işletim sisteminiz bu aygıtı artık görmeyecektir. Diğer taraftan, BIOS bir yazılım olduğundan, anakartın dengeli + performanslı çalışması için kullanıcılara ayar yapma olanağı sunuyor.
Bu paragraftan çıkartacağımız sonucu ise şöyle özetlersek daha kalıcı olabilir: "BIOS, anakartınızın özelliklerini ve üzerine takılı olan donanımların çalışması için gereken parametreleri, kullandığınız işletim sistemine aktaran, minik bir işletim sistemidir ve farklı markaların ürettikleri farklı BIOS'lar var. Bunlar: AWARD, AMI ve Phoenix BIOS.
BIOS AYARLARI
BIOS ayarlarını, BIOS Setup adı verilen bir arabirim aracılığı ile yapıyoruz. Farklı firmaların BIOS'unun bulunduğundan bahsedip, bunların AWARD, AMI ve Phoenix olduğunu söyledik. Hemen aklımıza bir soru gelecektir: BIOS ayarları, bu BIOS sistemlerine göre farklılık göstermiyor mu? Hepsinde aynı görevleri yapan ayarlar bulunuyor. Ama bazen ifade edilme tarzları farklılık gösterebiliyor
PC'niz tam POST ekranındayken, Del,F2,F10 veya Ctrl Alt Esc tuşlarına basarak BIOS Setup'a girebilirsiniz. AWARD Moduler BIOS ile AMI BIOS'un başlangıç görüntüleri aynı olacaktır.
Ön-Not 1: Ayarları değiştirmek için <+> ve <-> veya Page Up – Page Dovn tuşlarını kullanabilirsiniz.
Ön-Not 2: Ayarlar yapılırken Enabled: Etkin, Disabled: İptal edilmiş anlamına geliyor.
.
STANDART CMOS SETUP
ADVANCED BIOS FEATURES SETUP
ADVANCED CHIPSET FEATURES
INTEGRATED PERIPHERALS
POWER MANAGEMENT SETUP
PNP/PCI CONFIGURATION
PC HEALTH STATUS/HARDWARE MONITOR
LOAD FAIL SAFE DEFAULTS
LOAD OPTIMIZED DEFAULTS
SET SUPERVISOR & USER PASSWORD
SAVE AND EXIT SETUP
EXIT WHITOUT SAVING
STANDART CMOS SETUP
Bu bölümde, IDE aygıtlarını ayarlayabilir/tanıtabilir, saat/tarihi değiştirebilir, hata kontrol denetiminin özelliklerini değiştirebilirsiniz. Anakartınızı yeni aldığınızda yada pili bittiğinde, genelde bu bölüme girip IDE aygıtlarımızı tanıtır, saati ve tarihi ayarlarız. Date/Time : Sistem saatini ve tarihini buradan ayarlayabilirsiniz. Aslında sistem saatini ve tarihini Windows veya DOS'tan da ayarlayabilirsiniz. İşletim sistemlerinin saat ve tarihleri BIOS'dakilerden farkı olmaz. Tarih konusunda küçük bir not düşmek gerekli: Yıl iki basamaklı görünüyorsa 2000 yılı sorununuz olabiliyor. Yani 2000 yılında tarih 00 olarak görünecektir. Sistem ve uygulamalarınızın tümü 1900 yılı gibi algılayabilir. Ancak uzunca bir süredir anakartlarda bu sorun, yıl dört haneye çıkarılarak giderilmiştir ve tarihin 2079 yılına kadar gösterilmesi sağlanmıştır.
Sabitdiskler : BIOS ve anakartlar 4 IDE sürücüye (sabit disk,CD-ROM veya CD-RW) destekler. IDE disketlerinizin ayarlarını "Hard Disks" adlı bu bölümde görebilirsiniz. Ancak sisteminizdeki IDE CD sürücüler veya SCSI sürücüler burada görünmez. Burada disklerinizin MODE bilgisini tüm disk sürücülerinizin için AUTO olarak seçmenizi öneririz. Böylece BIOS, POST sırasında diskinizin özelliklerini belirleyip sistemi ona göre açabilir.Diskinizi ayrıca ana BIOS Setup menüsünden "IDE HDD Auto Detection" seçeneği ile BIOS'un bulmasını sağlayabilirsiniz. Hard Disk bölmesindeki parametreler diskinizin kafa, silindir, sektör sayısı ve teknoloji ile ilgili bazı bilgiler içerirler. Nadirende olsa BIOS bazı diskleri otomatik olarak tanımayabilir. Bu durumda disk türünü (Type) "User"(Kullanıcı) olarak seçip disk üzerinde yazan bu parametreleri elle girerek diskinizi tanıtabilirsiniz.Ayrıca çok eski diskler için 46 patametre de mevcuttur.Neyse ki günümüzde tüm yeni anakartlarda "IDE HDD Auto Detection" seçeneği vardır ve bu çoğu diski tanımamazlık etmez.
Drive A/B: Bu bölüm disket sürücünüz içindir. Eskiden PC'lerde iki tane disket sürücü bulunabildiğinden A ve B seçenekleri konmuş. Ama artık tüm PC'lerde bir tane disket sürücü var. Bu durumda bunlardan bir tanesini ayarlayıp, diğerini None (yani sürücü yok) yapmanız gerekiyor. Günümüzde disket sürücüler genelde 1.44 MB 3.5 in. Olduğundan bu ayar bu şekilde yapılır. Bazı sürücüler 2.88 MB'lık disketleri de okuyabilmesine karşın, bu diskler piyasada yok. Eğer A'yı None yapıp, B'yi 1,44 MB 3.5 in olarak ayarlarsanız, disket sürücünüz harfi A değil, B olur.
Floppy 3 Mode Support: 1,2 MB'lık bazı disketleri okuyabilen disket sürücüleri kullanmak istediğimiz zaman kullanacağımız bir özellik. Genelde Japonya'da kullanılan bir standart. Normalde Disabled olarak gelir. Disket sürücünüz bu standardı destekliyor ise, tanımladığını disket sürücü harfine göre A veya B'yi seçerek, bu özelliği aktif hale getirebilirsiniz.
Video: Bu seçenek ekran kartınızın türünü belirler. CGA 40, CGA 80, Mono türündekiler artık çok eskide kaldığından bu ayar EGA/VEGA şeklinde kalmalıdır.
Halt On: Sistem açılırken, BIOS'un karşılaştığı hangi bir hatada sistemi durduracağını belirler.
· No errors POST hiçbir hatada durmaz.
· All errors BIOS bir hata tespit ettiğinde durur ve size bu hatayı düzentmeniz için uyarıda bulunur.
· All, But Keyboard POST klavye hataları dışındaki hatalarda durur.
· All, But Diskette POST disket sürücü hataları dışındaki hatalarda durur.
· All, But Disk/Key POST klavye ve disket sürücü hataları dışındaki hatalarda durur. Fakat hataları görebilmek amacıyla, bu seçeneğin "All Errors" şeklinde kalması tavsiye edilebilir.
Memory: Burada ayarlanacak bir şey yoktur.Sistem sadece ne kadar anabellek bulunduğu konusunda bilgi verir.Standart olarak ilk Megabyte 640K "Base Memory" ve 384K "Other Memory" için olan değerle beraber, "Total Memory" altında söz konusu toplam bellek oluşur.
ADVANCED BIOS FEATURES SETUP
Sistem özelliklerini belirleyen ayarları bu bölümden değiştirebilir, iptal edebilir, etkin hale getirebilirsiniz. Bu bölümdeki bazı ayarlar, default halde, yani BIOS'un kendisinin önerdiği halde kalmalıdır. Bu arada, ekranın alt bölümünde, ayarları nasıl değiştireceğiniz ve nasıl yardım alabileceğiniz ile ilgili ayarlar mevcut.
CPU Internal Core Speed : Bazı anakartların özelliğine bağlı olarak burada işlemcinin hızı görünür. (233MHz, 300MHz gibi). Bazı BIOS'larda bu değiştirilebilir değildir. Ancak yeni Abit, Chaintech gibi anakartlarda işlemci terfileri için bu bir seçenek olarak verilmiştir ve işlemci hızını anakart üzerindeki karmaşık jumperler ile değil doğrudan BIOS yazılımından ayarlamanıza izin verir. Bazı BIOS'larda ana menüde CPU&CHIPSET SETUP adlı ayrı bir bölümde de yer alabilir. Virus Warning: Eğer bu ayar etkin edildiğinde (enabled), sabit disk(ler)inizin boot bölümüne bilgi yazılmaya çalışıldığı zaman bir uyarı mesajı çıkarır. Bu özellik normalde iptal edilmiş halde [Disabled] geliyor. Eğer işletim sistemi yüklerken sorun çıkmamasını istiyorsanız, bu ayarın [Disabled] konumunda olmasına özen gösterin. İşletim sistemini yükledikten sonra bu ayarı aktif konuma [Enabled] getirebilirsiniz.Çoğu BIOS’da rastladığımız bu seçenek, sanıldığının aksine bir dahili virüs koruması değil.Bu seçeneği aktifleştirdiğinizde bir uygulama sabit diskinizin boot sektörüne yada partiton tablosuna yazmaya kalkıştığında anakartınız alarm verir, ama bu her zaman virüs demek değildir. Örneğin, bu seçenek aktif olduğunda Windows kurmaya çalıştığınızda da virüs uyarısı alırsınız. Sanıldığının aksine, sisteminizin genelini virüslere karşı korumak gibi bir özelliği de yoktur, dolayısıyla bu seçeneği aktif hale getirip, sisteminizi virüslere karşı tamamıyla güvende zannetmeyin.
CPU Internal Cache: Şu saatten sonra takacağınız tüm işlemciler dahili önbelleğe (Internal Cache), yani Level1 önbelleğe sahip olduğundan, bu ayar Enabled konumunda olmalıdır.
External Cache: Kullandığınız işlemci eğer Level2 önbellek taşıyorsa, ki artık satılan tüm işlemciler taşıyor, bu ayarı da Enabled konumuna getirmeniz gerekiyor. Eğer Celeron 266 gibi, Level2 önbelleğe sahip olmayan bir işlemci kullanırsanız, bu ayarı Disabled konumuna getirebilirsiniz. Aksi takdirde bazı sorunlar yaşabilmeniz olası. Performans açısından bu ayar çok önemli olduğundan, bu ayara dikkat etmenizi öneriyoruz.Zira bu ifade biraz aldatıcıdır çünkü genel olarak durada Second-Level Cache açılır ya da kapatılır.Burada bu önbelleğin gerçekten anakartta takılı olup olmaması önemli değildir..Bir çok 586 işlemcilerde, Pentium II'lerdeki işlemci modülleri üzerindeki veya Pentium Pro'lardaki işlemci içinde olduğu gibi, "Enabled" her durumda verimi artırmaktadır.
CPU Level2 Cache ECC Checking: ECC, bellek hatalarını belirleyip, düzeltmeye yarayan bir sistemdir. Bu seçeneği aktif hale getirmeniz, işlemcinin kullandığı Level 2 tampon belleğin ECC fonksiyonuna sahip olup olmamasını belirler. Güncel işlemciler L2 cache belleklerini işlemcinin içinde taşıdıkları için bu ayarın anlamı kalmıyor. Bu ayar daha çok L2 tampon belleğin işlemci çekirdeğinin dışında olduğu sistemler için geçerli. Aktif hale geldiğinde, performansa çok ufak miktarda olumsuz etkisi olacaktır.
BIOS Update: Bu özellik, BIOS'a yerleştirilmiş, işlemciyi gereken bilgiyi güncelleme yapan bir özelliktir. Bu ayar varsayılan olarak [Enable]'da iken, boot esnasında bütün işlemci bilgisini yükleyecektir.
Processor Number Feature: İşlemci seri numarası, herhangi bir numara olup, üretilen her Pentium III işlemcide bulunup, Internet üzerinden kullanıcıyı ayrıt etmeye yaramakta. Eğer gelişmiş güvenlik işleriyle ya da Internet üzerinden iş yapıyorsanız bu ayarı [Enable] yapın. Aksi takdirde [Disabled] konumuna getirebilirsiniz.
Not: Bu ayar sadece Pentium III işlemcili bir bilgisayarda etkindir.
Quick Power On Self Test: Bu ayar aktif konumda iken [Enabled], POST süresini kısaltarak açılışı hızlandırabilirsiniz. Örneğin bu ayar [Enabled] konumunda iken, bellek sadece 1 kere sayılacaktır. Aksi takdirde 3 kere sayılır. Güvenilirlikleri zaten ispatlanmış bilgisayarlarda böylelikle açılış hızlanır.Gerektiğinde iptal edilmesi gerekebilir.
Delay IDE Init: Bazı eski sabit disklerin, çalışmaya başlaması ile kullanıma hazır olmaları arasında belli bir süre gerekmektedir. Eğer bu kadar eski bir diskiniz varsa, diskinizin hazır olması için gereken süreyi buradan ayarlayabilirsiniz. Sistem, açılmadan önce diskinizin kullanıma hazır hale gelmesini bekleyecektir.
First/Second/Third Boot Device: Sisteminiz açılırken, ilk olarak hangi aygıttan açılmayı deneyeceğini ayarlamak içindir. First Boot Device ayarını [HDD-0] moduna getirirseniz, BIOS diğer boot edilebilir aygıtları aramadan işletim sisteminizi yükleyecektir. Bilgisayarınız Disket veya CD-Sürücüden açmanız icap ettiğinde, First Boot Device seçeneğini değiştirebilirsiniz.
Boot Sequence ya da Boot Other Device: Yeni anakartlarda, sistemin sıra ile hangi araçlardan açılabileceğini seçtiğimiz kısımda, bir de bu seçenek var. Anlamı ise, sistemin eğer belirttiğimiz cihazlardan açılamazsa, başka cihazlara da erişip erişmeyeceğini belirlemek. Örneğin siz sistemin açılacağı cihazları sırasıyla Hard Disk, CD-ROM ve SCSI olarak seçtiyseniz ve bu seçeneği de aktif hale getirdiyseniz, sistem bu cihazlardan boot edemezse, bu sefer disket sürücüyü de kontrol edecektir.
Swap Floppy Drive: Eğer sisteminizde iki tane Disket Sürücü var ise, bu ayarı etkin ederseniz [Enabled], A sürücüsü B gibi; B sürücüsü de A sürücüsü gibi davranacaktır. Ayrıca bu ayar "Enabled" olduğunda her iki Floppy sürücünün ayarları BIOS ortamında değiştirilecektir.Bu, hem 3.5 inç sürücüye hem de 5.25 inç sürücüye sahip olunduğu ve değişmeli olarak her ikisinden de Boot edilmek istenmesi durumunda pratiktir. Boot Up Floppy Seek: Eğer bu ayar [Enabled] konumuna getirilirse, BIOS disket sürücünüzün 40 veya 80 izli olup olmadığını açılışta kontrol eder.[Disabled] ederseniz, sistem çalıştığı esnada, kafası estikçe disket sürücüyü kontrol edebilir. Dolayısıyla bu ayar [Enabled] konumunda kalmalıdır.
Floppy Disk Access Control: Bazı BIOS'larda bulunan bu ayar, sabit diskten disket sürücüye dosya kopyalamasını engeller. R/W (Read/Write) seçilmişse, diskete yazdırma yapılabilir ve disket okunabilir.Eğer mevcutsa,bu ayar ile Floppy sürücüsü normal yazma ve okuma işletiminden "R/W" sadece okuma işletimine "Read Only" geçer. Boot Up Numlock Status: Bu ayar aktif hale geldiğinde [Enabled], açılışta otomatik olarak Num Lock'u açar. [Enabled] olarak kalmasını öneririz.
Boot Up System Speed: Yeni bazı BIOS'larda bulunan bu ayarı, sistemin işlemci hızınıza uygun olarak açılması için "High" konumuna getirilmelidir."Low" konumda iken sistem dahili veriyolu hızında açılır. Bazı çok eski çevre birimleri ve oyunlar bu hıza alışık olmadığı için, Low seçeneği konulmuştur. Normalde "High" konumda durmalıdır.
Gate A20 Option: A20,1Mb üzerindeki belleği adreslemede kullanılan kapıdır.1 Mb üzeri bellege erişimin hızlı yada normal olmasını sağlar.Fast(hızlı)olması doğru seçimdir.
Typematic Rate Setting: [Enabled] konumundaysa, aşağıdaki iki ayarı değiştirebilirsiniz. Güncel sistemlerde genelde devre dışıdır, bizim önerimiz de varsayılan değerlerde bırakmanız.
Typematic Rate: Basılı tutulan klavye tuşlarını sistemin algılama hızını belirler. Örneğin, 6 seçiliyse, bir tuşu basılı tuttuğunuzda saniyede 6 karakter yazar.
Typematic Delay: Bir klavye tuşu basılı tutulduğunda, ilk karakterin görüntülenmesi ile ikinci karakterin görüntülenmesi arasındaki gecikme süresini belirler. Bu ayar 250, 500, 750 ve 1000 milisaniye olarak seçilebilir.
Security Option: BIOS'a şifre koyduğunuzda, güvenlik sorgulamasını nerede yapacağını buradan seçiyorsunuz. Örneğin [Setup] ayarı seçildiğinde, BIOS'a şifre koysanız bile, sistem normal bir şekilde açılacak ama BIOS Setup'a girdiğinizde şifre isteyecektir.
Aynı şekilde, [System] ayarı seçilirse, şifre sorgulaması açılışta da yapılacaktır. İlerleyen bölümlerde , sisteme nasıl şifre koyacağınızı anlatacağız.
OS Select for DRAM > 64 MB: Eğer 64 MB'dan fazla bellek ile IBM'in OS/2 işletim sistemini kullanıyorsanız, bu ayarı [Enabled] konumuna getirmelisiniz. Aksi takdirde, [Disabled] konumunda olmalıdır.
Video BIOS Shadow: [Enabled] konumunda iken, Ekran Kartının BIOS bilgilerini RAM'a aktararak, bu bilgilere hızlı ulaşımı sağlar.Ekran kartı üzerındeki BIOS bilgilerinin ana bellek üzerindeki gölge (shadow) bellek alanına taşınması ve gerektiğinde bu alandan sorgulanması ayarıdır.Enable olması PC nin görüntü performansını ciddi olarak etkiler.
PS/2 Mouse Function Control: Yeni sistemlerde fare bir COM portuna değil, yuvarlak bir PS/2 portuna bağlanır.İşte bu ayar "Auto" ise sistem açılışta PS/2 fareyi tanır ve IRQ12'yi bu fareye ayırır. Aksi halde IRQ12 başka kartlara ayrılabilir.
xxxxxx - xxxxxx Shadow: Sisteminize taktığınız diğer ROM'a sahip kartların ROM bilgilerini RAM'a aktarmak için kullanılan ayardır. Bu işlemi yapabilmek için, kartların bulunduğu adresleri bilmeniz gerekiyor. Ayrıca, her ROM'un belleğe aktarımı, 640K ile 1024K arasında bir bellek alanı tükettiğinden, bu ayarların hepsinin [Disabled] konumunda olması önerilir.
PCI/VGA Palette Snoop: Normalde bu seçenek "Disabled" olarak durur. Sadece çok eski video yakalama (capture) ve MPEG oynatma kartları tarafından kullanılır ve bu kartların, ekran görüntüsünü yakalamasını sağlar.İstenirse ISA temelli MPEG veya video kartlarının, PCI grafik kartlarının o anki aktif renk pletini kullanmasına izin vermek için aktif yapılabilir. Run VGABIOS if S3 Resume: Sadece çok yeni anakartlarda gördüğümüz bu seçenek, Suspend-to-RAM (STR) moduna girdikten sonra kendine gelemeyen ekran kartınızı, yeniden çalışmaya ikna etmenizi sağlar. Eğer sisteminiz bekleme (stand-by) durumuna geçtikten sonra, yeniden sistemi kullanmak istediğinizde bütün cihazlar çalışmaya başlıyor ama monitöre görüntü bir türlü gelmiyorsa, bu seçeneği aktif hale getirin.
Report No FDD for Win95: Windows 95’in kötü bir huyu vardır, sisteminizde disket sürücü olmasa bile varmış gibi davranıp sorun yaratabilir. Eğer sisteminizde disket sürücü yoksa ve Windows 95 kullanıyorsanız, bu ayarı aktif hale getirin, sorunlar çözülsün. Aksi halde varsayılan değerinde bırakın.
ADVANCED CHIPSET FEATURES
Bu bölümde, anakartınızın ve sistemi oluşturan parçaların kritik özellikleri hakkında oynamalar yapacağınız bölüm. Çoğu değer, varsayılan ayarlarında bırakılmalı. Eğer yanlış bir ayar yapılırsa, sistemde stabilite sorunları baş gösterebilir. EDO Auto Configuration : Bu ayar genelde default olarak 60 ns'ye ayarlanmıştır. 50 veya 70 ns'lik EDO RAM'ler kullanıyorsanız bu ayarı 50 veya 70 ns'ye getirebilirsiniz. EDO RAM ile ilgili teknik bilgiler içeren diğer ayarları olduğu gibi bırakmanız önerilir.
SDRAM Configuration: SDRAM Modüllerinizi hızlarını ve özelliklerini bu menüden ayarlayabiliyorsunuz. [By SPD] ayarına getirirseniz, bellek modülünüz üzerinde bulunan SPD (Serial Presence Detect) entegresi tarafından sağlanan bilgiler eşliğinde, kullandığınız bellek zamanlamaları belirleniyor. Award Moduler BIOS'da bu ayar yok. Dolayısıyla aşağıda açıklayacağımız bölümlerde, Bellek ayarlarını değiştirecekseniz, çok dikkat etmeniz gerekiyor. Award Medallion BIOS'da var. Eğer bu ayarı [User Define] yaparsanız, aşağıdaki ayarlar aktif olacak ve bellek zamanlamalarını siz kendiniz ayarlayabileceksiniz.
Bank x/x+1 DRAM Timing: Güncel VIA yongasetli anakartlarda bulunan bu seçenek, farklı DIMM slotlarına taktığınız bellekler için, farklı farklı zamanlamalar atayabiliyorsunuz. Bu ayar normalde, [10ns] modunda geliyor ve bu ayarlarda sorun yaşamıyorsunuz. Belleğinizin üzerinde yazan verilere göre ve bulunduğu DIMM slotuna göre, erişim süresi ayarlarını buradan değiştirebilirsiniz.
SDRAM Cycle Length: İşte bellek performansınızı etkileyecek bir ayar. Varsayılan olarak [3] ns şeklinde geliyor. SDRAM Cycle Length, kabaca, bilgisayarınız bellekte bir arama emri verdikten sonra bu bilginin aranmasına kadar geçen gecikme süresine denir. Düşük olması daha iyidir. Kaliteli belleklerde bu süre 2 ns olduğundan, belleklerinizin üzerinde yazanlara göre, bu ayarı 2 ns yapmanız önerilir. Eğer stabilite sorunları yaşarsanız, tekrar [3] ayarına getirin.
System /Video BIOS Cacheable: Sistem veya Ekran kartı BIOS’una ait bilgilerin cache bellekte işlenip işlenmeyeceğini ayarlar.Her iki ayarında Enable olması uygundur.Böylece Bıos bilgilerine ait başvurular doğrudan cache den alınacağından sistem hızlanır. SDRAM RAS Precharge Time: Bu ayar, SDRAM'ın görevsiz kaldığı zamandan, komut gelene kadar geçen zamanı kontrol eder. Normalde 3 ns şeklinde kalmalıdır.
SDRAM Cycle Time: Bu ayar, SDRAM parametreleri olan Tras ve Trc yönetimi için kullanılır. Tras, SDRAM'ın aktif komutu ile hazır olma durumuna geçene kadar gereken minimum saat vuruş sayısı kontrol eder. Trc ise, SDRAM'ın aktif olması ile tekrar aktif olması için gereken minimum saat vuruşu sayısını belirler. Bu ayarları anakartınız kitapçığında tavsiye edilen şekilde kullanmanızı öneriyoruz.. NOT: Bu ayara, AWARD Medallion BIOS'da rastladık.
DRAM Clock: Kullandığınız belleğin çalışma hızını bu ayar ile belirleyebilirsiniz. Bu ayar Güncel VIA yongasetli anakartlarda bulunuyor. Bu ayar ile, belleklerinizi, sistem çalışma hızıyla asenkron çalıştırabileceksiniz. Örneğin Celeron işlemci kullandığınızda, normal de sistem hızı 66 MHz'dir. Bu ayar normalde [HostCLK] modunda geldiğinden, bellekleriniz de 66 MHz'de çalışacaktır. Fakat bu ayarı, [HostCLK+33MHz] moduna getirirseniz, bellekleriniz 33 MHz daha hızlı yani 100 MHz de çalışmaya başlayacaktır. Aynı şekilde, 100 MHz sistem veriyolu hızı ile çalışan bir işlemci kullandığınızda, [HostCLK+33MHz] moduna geçtiğinizde bu sefer bellekleriniz 133 MHz'de çalışacak ve belleklerinizden maksimum performansı alacaksınız. [HostCLK-33MHz] ayarını seçerek ise, belleklerinizi 66 MHz de çalıştırabilirsiniz. 133 MHz sistem veriyolu hızında çalışan bir işlemci kullandığınızda, bellek hızınızı artık daha fazla arttıramıyorsunuz ve seçenek olarak sadece [HostCLK ve [HostCLK-33 MHz] kalıyor. NOT: Bu ayar, güncel VIA yonga setli anakartlarda bulunmaktadır.
Memory Hole (Memory Hole At 15M-16M): Yine her BIOS’da bulunan ve temelleri çok eskiye dayanan bir seçenek.Bu ayar, bazı ISA genişleme kartlarının performanslarını arttırmak için ihtiyaç duyduğu adres boşluğunu ayırmaya olanak tanır. Kimi eski ISA kartların taşıdıkları BIOS’lar sistem belleğinin 15MB ile 16MB’ları arasındaki bir bölüme yerleşirler. Eğer böyle bir kartınız varsa, çalışabilmesi için bu seçeneği “Enabled” yapmalısınız. Günümüzde bu durumu gerektirecek bir donanım yok denebilir
P2C / C2P Concurrancy: Bu ayar, bellek/işlemci/PCI komutlarının uyuşması için konulmuştur. [Enabled] konumunda bulundurulması önerilir.
AGP(Graphics) Aperture Size: Çoğu zaman, performansa büyük etkisi olduğu yolunda yada belleği tükettiği yönünde yanlış inanışlar vardır. AGP sistemi sayesinde, ekran kartınız, sistem belleğinizin bir kısmını sanki kendi üzerindeki bellekmiş gibi kullanabilir. İşte AGP Aperture Size, ekran kartının sistem belleğinin ne kadarını kendisi için kullanabileceğini belirliyor.Burada belirlenen bir limit, yani bu miktarda belleği direkt olarak bloke etmiyorsunuz. Ekran kartı, bu miktara kadar olan bellek alanına gerek duyarsa ulaşabileceğini anlıyor bu limit sayesinde. Örneğin ekran kartınızda 64MB bellek var, Aperture Size olarak da 64MB seçerseniz, uygulamalar sistemde toplam 128MB grafik belleği olduğunu düşünüyorlar.Miktarını ekran kartınızın RAM miktarından az, sisteminizdeki bellek miktarından ise fazla tutmayın.
AGP-4X Mode: AGP-4X destekli bir ekran kartı kullanıyorsanız, bu ayarı [Enabled] durumuna getirin. AGP-2X destekli bir ekran kartınız var ise, stabilite problemleri yaşamamak için [Disabled] konumuna getirmeniz mantıklı olacaktır.
AGP Driving Control: AGP çalışma ayarlarını kontrol etmekte kullanılan bir ayar. Özellikle AMD işlemciler için tasarlanmış anakartlarda çok rastlanan bir ayardır.Ekran kartınızı çalıştırmakta bir sorun yaşamadığınız sürece bu değerle oynamanıza gerek yoktur. [Auto] seçeneğinde bırakmanız faydalı olacaktır.
AGP Fast Write: Bu ayar ile, Fast Write özelliğini açarak, ekran kartı performansınızda bir artış edebilmeniz mümkün. Fast Write modunun özelliği , bilgiyi işlemciden direkt AGP veriyoluna aktarması. Araya sistem belleğini katmıyor. Bundan dolayı, performans artışı söz konusu olabilir.
On Chip USB: Eğer sisteminizde USB aygıt var ise, bu ayarı [Enabled] yapın. Eğer yok ise [Disabled] yapabilirsiniz. Seçenekler için sunulan [Auto] modu, sisteminizde USB aygıt olup olmadığını kendisi kontrol ediyor ve ona göre USB özelliğini devre dışı bırakıyor veya etkinleştiriyor. Ama USB aygıt kullanıyorsanız bu ayarın [Enabled] kalması mantıklı olacaktır.
USB Keyboard Support: Ülkemizde hala yaygın değiller ama sisteme USB üzerinden bağlanan klavyeler dünyada var. Bu ayarın “OS” ve “BIOS” gibi iki seçeneği vardır. Eğer bir USB klavyeniz varsa ve bu klavyeyi DOS gibi işletim sistemlerinde de kullanmak istiyorsanız, bu seçeneği BIOS yapmalısınız. Aksi halde, örneğin bir BIOS güncellemesi için sistemi disketten açtığınızda klavyeniz çalışmaz.
CPU to PCI Write Buffer: [Enabled] konumuna getirildiğinde, PCI veriyoluna 4 dize değerine kadar bilgi, işlemci kullanılmadan yazılabilir. Eğer [Disabled] konumuna getirilirse, direkt yazma olayı kullanılmaz ve PCI veriyolu "ben veri almaya hazırım" sinyali verene kadar işlemci okuma devri tamamlanmaz. [Enabled] ayarında olmasını tavsiye ederiz.
PCI Dynamic Bursting: [Enabled] konumunda iken, tek komut ile çok fazla bilgi PCI veri yoluna aktarılmak istendiğinde, bu özellik devreye girerek performans arttırmaya yarıyor. Bu ayarın, [Enabled] modunda olmasını tavsiye ediyoruz.
Memory Parity/ECC Check: Kullandığınız belleklerin hata bulma ve düzeltme özelliği var ise bu ayarı [Enabled] konumuna getirmelisiniz.
In Order Queue Depth: Yeni anakartların bazılarında bulunan bu ayar, performans açısından önemli. Bu ayar ile, CPU komutları işlemden önce kaç tane komutun kuyruğa alınabileceği ayarlanabiliyor. İki seçenek var. [1] ve [4]. [4] olarak bırakmanız performansı arttıracaktır Fakat biraz önce de işaret ettiğimiz gibi, bu ayar her anakartta bulunmuyor.
Auto Configuration: "Enabled" olarak ayarlandığında Board üreticileri tarafından belirlenmiş özellikle değişik bellek zamanları için mantıklı parametreler yüklenir.Bunların hepsi,ancak "Disabled" seçildiğinde tekrar değiştirilebilir.
8/16 Bit I/Q Recovery Time: Burada ,ISA-BUS'lara yapılan işlemler arasında ne kadar bekleme devri ve ne kadar dinlenme zamanı olacağı ayarlanabilir.Normal olarak burada "1"
yeterlidir.Problemlerde, örneğin ISA ses kartı ile olanlarda, yüksek değer verilerek yapılan
denemeler problemi çözebilir.
INTEGRATED PERIPHERALS
Bu bölümde, anakartınızın üzerinde bulunan giriş/çıkış portları, IDE portları gibi aygıtların yönetimini yapıyorsunuz.
OnChip IDE Channel 0/1: Birinci/İkinci IDE portunu etkin/iptal edebilirsiniz. [Enabled] şeklinde kalması tavsiye edilir. Bazen BIOS güncellemelerinden sonra, bazı IDE aygıtların çalışmadığında şikayet edilir. Bu bölüme girip IDE Portlarının iptal edilip edilmediğine bakmanız iyi olur.
IDE Prefetch Mode: Bu modu destekleyen IDE aygıtlar ile bu ayar kullanılırsa, aygıtların performansında iyileşme söz konusu olabilir. [Enabled] ayarında olması tavsiye edilir.
Primary/Secondary Master/Slave PIO: Taktığınız aygıtların PIO (Procesor Input Output) modlarını bu bölümde belirleyebilirsiniz. [Auto] seçeneğinde bırakırsanız, ilgili IDE aygıtı için uygun olan PIO Modu otomatik olarak seçilecektir.
Primary/Secondary Master/Slave UDMA: Ide aygıtların direkt bellek erişimini kontrol edebileceğiniz ayar. [Auto] sekmesinde kalması, her IDE aygıt için uygun olan modun otomatik seçilmesi bakımından faydalı olacaktır.
Init Display First: Bu ayar ile, sisteme güç verdikten sonra hangi görüntü aygıtının ilk olarak kontrol edileceğini belirtir. AGP ekran kartı kullanıyorsanız [AGP], PCI ekran kartı kullanıyorsanız, [PCI Slot] ayarlarını seçmeniz mantıklı olacaktır.
IDE HDD Block Mode: Eğer IDE aygıtınız bu modu destekliyor ise, IDE aygıtlara erişimi hızlandırabilir.Bu seçenek "Enabled" (ya da "Auto") olarak seçilmişse, BIOS IDE sabit diskinin konfigürasyon sektöründen bir defada kaç sektörün okunabileceğini veya yazılabileceğini bildirir. 2Gb dan büyük diskler için bu ayar auto veya Enabled olmalıdır.
Onboard PCI SCSI Chip: Anakart üzerinde tümleşik SCSI arabirimi varsa Enabled durumunda etkinleşerek uygun kaynakların atanmasını (IRQ) sağlar.
OnBoard PCI Audio/Modem: Eğer anakartınızın üzerinde entegre edilmiş ses/modem entegresi var ise, bu ayar ile onları etkinleştirebilir / iptal edebilirsiniz.
Onboard FDC Controller: Disket Sürücü kontrolcüsünü iptal/etkin etmek için kullanılan ayardır. [Enabled] konumunda kalmalıdır.Bu menü maddesi neredeyse her zaman aktiftir, çünkü Board kendi Floppy Controller'ını IRQ 6,DMA 2'de aktif hale getirir.On-Board Controller'ın yerine, tamamen uygun bir takma kart kullanılmak istenirse veya tamamen Floppy sürücüden gelmeden "Disabled" ayarıyla kaynak çakışmalarını çözer ve bununla beraber daha başka kaynakların kullanılmasına olanak sağlar.
Onboard Serial Port 1/2: Seri Portlarınız için IRQ değerini ve bellek adresini atamanız için bu ayar konmuştur. 1. seri portu için varsayılan ayar 3F8/IRQ4'dür. 2. seri portu için ise, 2F8/IRQ3'dür.
POWER ON Function: Bilgisayarınızı nasıl açacağınızı belirlemek için bu menü kullanılabilir. Örneğin klavye ile bilgisayarınızı açmak istediğinizde, klavyenin hangi tuşları ile bilgisayarınızı açmak istediğinizi buradan tanımlıyorsunuz. Mouse'dan ve klavyeden açma özellikleri USB Klavye ve Mouse ile işlemiyor. Bunun için PS/2 Mouse ve Klavye kullanmak gerekiyor. Ayrıca Klavyeden ve Mouse'dan bilgisayarınızı açabilmek için, bazı anakartlarda jumper oynaması yapmanız gerekebiliyor.
UART Mode Select: Infrared portu destekleyen anakartlarda bulunan bir özellik. Kızılötesi aygıtların gerektirdiği özelliklere göre, bu ayar [IrDA] veya [ASKIR] moduna getirilebilir. Infrared aygıt kullanılmayacak ise [Normal] moda getirilmesi tavsiye edilir.
UART2 Duplex Mode: Bu seçenek "Full" olarak ayarlandığında mevcut bir Infrared-Transceiver aynı anda hem gönderebilir hem de alabilir duruma gelmektedir. "Half" ile sadece değişmeli olarak devreye giren gönderme ve alma işletmelerine olanak tanınır.
Onboard Parallel Port: Paralel portun çalışma adresini belirlemek için bu bölüm kullanılır. Varsayılan ayarı 378H/IRQ7'dir.
USB Controller: "Enabled" konumunda Chipset'teki entegre edilmiş Controller'ı Universal Serial Bus
için aktif hale getirir.Gerekli kaynaklar, USB cihazı gerekmediği sürece saklanabilir.
Parallel Port Mode: Yazıcınızı ve tarayıcınızı bağladığınız paralel port (LPT diye geçer) için bu ayar yine her BIOS’da bulunur. Standart, ECP ve EPP seçeneklerini görebilirsiniz. Standart, en eski haliyle, tek yönlü paralel bağlantıdır, sadece PC yazıcıya veri gönderebilir, yazıcı PC’ye veri yollayamaz. Günümüz yazıcılarından çoğu bu ayar ile çalışmaz “Bidirectional Connection Required” uyarısı ile iki yönlü iletişim yapabilecek bir paralel porta ihtiyaç duyduklarını belirtirler. Bu gerekliliği, ayarı ECP yada EPP seçeneklerinden birisine getirerek karşılayabilirsiniz, ECP’ye getirmeniz önerilir. EPP, Enhanced Paralel Port demektir ve Intel, Xircom, Zenith gibi firmalar tarafından oluşturulmuş bir standarttır."EPP" maksimum hızda çift yönlü çalışma hızıdır. ECP, Extended Capabilities Port demektir, Microsoft ve HP tarafından yaratılmıştır."ECP", paralel portun iki yönde maksimum transfer hızından da hızlı çalışmasına izin verir. Her iki sistem de paralel port bağlantısını hızlandırmayı hedefler. ECP portu yazıcı ve tarayıcılar için, EPP ise paralel portu kullanan yazıcı dışındaki araçlar için uygundur. ECP modu, DMA ve tampon bellek gibi avantajlara sahiptir. "ECP+EPP", normal hızda iki yönlü çalışmaya izin verir. SPP ise Standart Paralel Port anlamına geliyor. Eğer bağladığınız paralel aygıt, yüksek performans istiyor ise, aygıtın türüne göre, EPP veya ECP seçilmelidir. ECP Modu direkt bellek erişimine ihtiyaç duyduğundan, EPP modu seçildiğinde, sizden bir DMA adresi atanması istenecektir. BIOS'un önerdiği ayarda kalmasında bir sakınca yok. EPP modunu seçerseniz, EPP modu seçmeniz gerekecek. Eğer kullandığınız paralel aygıt, EPP modunu istiyor ise, hangi EPP modunda çalışacağını kullanım kılavuzunda belirtmiştir.
Parallel Port Epp Mode: Bu seçenek mevcut ise, "EPP1.7" ve yeni "EPP1.9" arasında seçim yapılabilir. Böylelikle, eğer paralel port cihazlarında bir problem olursa deneme imkanı mevcuttur.
ECP Mode Use DMA: Burada ECP modu için bir DMA kanalı tahsis edilebilir.Kanal "1" ve kanal "3" tercih edilmelidir.Sound Blaster uyumlu ses kartları için standart olan bunlardır.
PWRON After PWR Fail: Bazı kullanıcılarımız “sabah kalktım ki sistem kendi kendine açılmış, nasıl olur” diye sorularlar. Bu işin sırrı işte bu seçenekte gizli. İsminin “PWR On After PWR Loss” gibi çeşitli varyasyonları olabilen bu seçenek, sistemin bağlı olduğu şehir elektriği kesilir, sonra yine gelirse sistemin kendi kendine çalışmaya başlayıp başlamamasını ayarlar. Eğer bu seçeneği “On” yada “Enabled” yaparsanız, elektrik kesilip tekrar geldiğinde sistem kendi kendine açılır, siz de sistemi çalışır durumda bulursunuz. Yeni anakartlarda bu madde için bir de "Previous State" seçeneği var. Bunu seçerseniz, elektrik kesildiğinde sistem çalışıyorsa, elektrik geldiğinde yeniden çalışmaya başlar, kesinti olduğunda sistem kapalıysa, elektrik geldiğinde de kapalı kalır. [Disabled] konumunda kalmasını tavsiye ediyoruz.
POWER MANAGEMENT SETUP
Güç tasarrufu için konulmuş bir menü. Bilgisayarınız açma ayarını buradan kontroledebilirsiniz.
ACPI Function: Bu ayar ile, Gelişmiş Güç ve Konfigürasyon Yönetimini etkin/iptal edebilirsiniz. Bazı Anakartlarda desteklenen, STR (Suspend To RAM) gibi özelliklerin çalışabilmesi için, hem BIOS'dan ACPI fonksiyonunun etkinleştirilmesi hem de işletim sisteminin ACPI desteğinin olması gerekiyor.
Power Management: : Güç yönetim modlarının ana denetim masasıdır. Ayarı "Max Saving"e getirirseniz sistem kısa bir süre kullanılmadan durursa güç tasarruf moduna geçer. "Min Saving"de de aynı işlem olur ama bu sefer sistem güç tasarruf moduna daha uzun sürede geçer. "Disabled" seçeneği tüm güç yönetim modunu tümüyle devreden çıkarır. "User Define" seçeneği ise bu bölümdeki diğer seçenekleri ayarlanabilir konuma getirerek, kullanıcının kendi tercihlerini yapabilmesini sağlar.
PM Control By APM: Yeni nesil Windows işletim sistemlerinde (9x & ME & Win2K) yapılarında olan APM(Advanced Power Management) özelliği bulunuyor. Eğer bu özelliği [Enabled] yaparsanız, güç yönetimi Windows tarafından yönetilir.(Denetim Masası\güç yönetimi.)
Video OFF Option: Ekran görüntüsünün ne zaman devreden çıkarılacağını belirler. "Suspend->Off" seçeneği, sistemi askıya alınca devreye sokar. "Always On" seçeneği, Windows'tan belirlediğiniz sürede aktivite olmazsa ekran görüntüsünün kapanmasını sağlar.
Video Off Method: Yukarıdaki Video Off yöntemini belirler. Ekran kartınız DPMS özelliğini destekliyorsa, BIOS görüntü kartını kontrol edebilir; bu durumda DPMS seçeneklerinden birisi seçilebilir. "Blank Screen" seçeneği, güç koruması veya Energy Star desteği olmayan monitörlerde sadece ekranı karartır. V/H SYNC+Blank seçeneği ekranı karartır, yatay ve dikey taramayı da kapatır.
MODEM Use IRQ: Eğer sisteminiz askıya alınmış vaziyetteyken, gelen çağrılar ile sisteminizi tekrar normal moduna geçmesini istiyorsanız, bu ayar ile hangi IRQ'nun kullanılacağını seçin. Varsayılan olarak seçilen IRQ numarası [3]'dür.
Soft-Off by PWRBTN: Bu ayar ile sisteminiz kapatırken, güç düğmesinin davranışını belirliyorsunuz. [Instant-Off] ayarı seçildiğinde, güç düğmesine dokunduğunuz anda PC kapanır. Fakat, [Delay 4 sec.] ayarı seçildiğinde ise, sistemi kapatmak için güç düğmesine 4 saniye basılı tutmanız gerekiyor. Yani yanlışlıkla güç düğmesine bassanız bile, sisteminiz kapanmaz
Wake UP Events: Bilgisayarınız açılma veya askıdayken hangi durumlarda normal moda geçeceğini buradan belirliyorsunuz. Örneğin LPT&COM portunda bir aktivite olduğunda sistemin askı durumundan normal moda geçmesini sağlayabilirsiniz. Veya, Wake ON LAN, Wake On Modem Ring gibi, ek donanımlar ile sisteminizin açılması için gereken özellikleri buradan yönetebiliyorsunuz. Automatic Power Up seçeneği ile, belirlediğiniz saatlerde veya tarihlerde PC'nizi otomatik açılmasını ayarlayabilirsiniz.
Bazı anakartlarda bulunan IRQ Activitiy Monitoring bölümü ise, kullanılan IRQ'ları toplu halde görebilirsiniz.
PNP/PCI CONFIGURATION
Tak Çalıştır desteği olan aygıtların ve PCI veriyolu ile ilgili ayarları bu bölümden yapıyoruz.
PNP OS Installed: Bu bölümde, kullandığımız işletim sisteminin PnP (Tak ve Çalıştır) destekli bir işletim sistemi kullanıp kullanmadığınız belirtmek içindir. Örneğin Win9x, Win2000 gibi işletim sistemi kullanıyorsanız, bu ayarı [Yes] konumuna getirin. PnP desteksiz işletim sistemi kullanırken ise [No] konumuna getirmeniz gerekiyor. Bu şekilde çakışmaların önüne geçebilmek mümkün.
Reset Configuration Data: Eğer bu ayarı [Enabled] yapıp, sistemi yeniden başlatırsanız, BIOS Setup'da bulunan PnP bilgileri bellekten temizleniyor. [Disabled] konumunda kalması daha mantıklı.
Resources Controlled By: Bu ayar [Auto] moduna getirilirse, sisteme taktığınız PnP aygıtlar için gereken DMA ve IRQ ayarları otomatik olarak atanır. Eğer PnP olmayan bir ISA kart taktığınızda otomatik olarak kaynak atanamıyor ise, bu ayarı [Manual] moduna getirip el ile ayarlamak gerekir.Bu ayarın [Auto] modunda kalması tavsiye edilir.
PCI/VGA Palette Snoop: Bazı MPEG kartları ve 3D hızlandırıcıları gibi standart olmayan Vga veya Add-On kartlar, renkleri bozuk gösterebilir. Eğer öyle bir sorun yaşanırsa, bu ayarın [Enabled] konumuna getirilmesi önerilir. Aksi takdirde bu ayar [Disabled] şeklinde kalmalıdır.
Assign IRQ for VGA: Bu ayar mutlaka [Enabled] konumuna getirilmelidir. 1997 yılında sonra üretilen tüm ekran kartları, doğru düzgün çalışabilmesi için IRQ'ya ihtiyaç duyarlar. Bu ayar ile VGA için IRQ atanıyor.
Assign IRQ for USB: Eğer USB aygıt kullanıyorsanız bu ayarı da [Enabled] yapmalısınız. PCI Latency Timer: Bu değer, bir PCI kartın, PCI veriyolunu ne kadar süreyle meşgul edebileceğini belirler. Çok yükseltmeniz yada çok azaltmanız sorun yaratacaktır, genelde varsayılan değer olan 32’de bırakın.
PC HEALTH STATUS/HARDWARE MONITOR
Bilgisayarınızda olan fanların dönüş hızı, işlemcinizi sıcaklığı, işlemci voltajı gibi PC'nizin durumunu gözetleyebiliyorsunuz.
NOT: Markalara göre farklılık göstermekte olup, işlemci ayarlarını BIOS'dan yapılmasına izin veren anakartlarda bölüm ismi farklılık gösteriyor.Yeni Asus anakartlarda işlemci hız/voltaj ayarlarını Advanced bölümünden yapıyorsunuz. Yani, sözün özü, anakartınıza göre bazı ayarlar farklılık gösterebilir.
LOAD BIOS DEFAULTS
Bazı kullanıcılar, ana menüdeki bu seçeneğini, BIOS'u fabrika ayarlarına getirmeye yaradığını düşünür. Ancak tüm yüksek performans özelliklerini kapatan bu seçenek, BIOS ayarları ile ilgili herhangi ciddi bir problem ile karşılaştığınızda kullanılır. Seçeneğin üzerine gelip Enter tuşuna bastığınızda işlemi onaylayıp onaylamadığınıza dair bir soru ekrana gelir. Klavyede Y (Yes - Evet) tuşuna basarsanız işlem onaylanır ve Default BIOS ayarları yüklenir, N (No - Hayır) tuşuna basarsanız işlem iptal edilir.
LOAD SETUP DEFAULTS
İşte bu BIOS'un optimize edilmiş fabrika ayarlarını yükler. Ancak kullanılan aygıtlar, işletim sistemi vs. sistemden sisteme değiştiği için bu fabrika ayarlarının yüklemesi her zaman optimum performans sağlıyor anlamına gelmez. Ayarlarınızı yukarıdaki açıklamalara göre yapmalısınız. Burada da standart Setup ayarlarını yükleme işlemi aynıdır.
LOAD FAIL SAFE DEFAULTS
Bu ayarlar, donanımlarınızın stabil çalışması için gereken minimal ayarları yüklüyor. Eğer sisteminizde bir sorun var ise, bu ayarları yüklemeyi deneyin. LOAD FAIL SAFE DEFAULTS'un üzerine gelip, Enter tuşuna basın.Y tuşuna basarsanız, güvenli ayarlar yüklenecektir. Ancak güvenli ayarlar optimum ayar değildir, sadece başa çıkılamayan sorunlarda teşhise yardımcı olması için kullanılır.
LOAD OPTIMIZED DEFAULTS
Optimum ayarları kurmak içindir. Ancak bu yapılırken genel bir PC dikkate alınır. Yüklendikten sonra disk, sürücü ayarları, bellek hızı ayarları (bellek modeli tam biliniyorsa) vs. kendi donanımınıza özgü ayarları yaparak performansı artırmanız mümkündür. Tabii Optimized Defaults üzerine donanımınıza uygun olmayan ayarları yaparsanız stabilite sorunları çıkabilir. Hangi değişiklikleri yaptığınızı unutursanız LOAD OPTIMIZED DEFAULTS'u tekrar yükleyerek baştan ayar yapabilirsiniz.
SET SUPERVISOR & USER PASSWORD
Şifre koymak için bu menüler kullanılabilir. Supervisor Password, hem BIOS Setup'a hem de sisteme şifre koyar. Yani şifreyi yazmadan BIOS ayarlarına da giremezsiniz, PC'niz de açılmaz. (Ancak BIOS Features Setup kısmında anlattığımız "Security Option" ayarına dikkat!) User Password ise sadece PC'nin açılışına şifre koyar. Sisteminiz ilk geldiğinde şifresizdir. İlk kez şifre girerken yazdığınız şifreyi kontrol amacıyla iki kez girersiniz. Şifreyi kaldırmak içinse bu seçeneklere basıp şifre yazma satırını boş bırakmanız yeterlidir.
HDD Low Level Format
Bazı BIOS'larda bulunan bu seçenek sabit diske düşük seviyeli format atar. Bir anlamda disk yüzeyini kazır diyebiliriz. Çok tekrarlanması diski bozabilir. Bu yüzden disk gözden çıkarılmadan kullanılmayacak bir format işlemidir
IDE HDD AUTO DEDECTION
Pc nizde kullandığınız sabit disklerin tanım bilgilerinin bios tarafından okunarak bulunması işlemidir.Her dört tip için ayrı ayrı port sorgulaması yapılarak takılı disk bulunup bulunmadığı kontrol edilir.Disk bağlı ise disk özelliklerini kayıt sektöründen veya disk biosundan sorgulayarak sizin seçiminize bırakır.Kullanılması gereken en uygun seçeneğin karşısında (Y) ibaresi görülür.Eğer bunu kullanmak istiyorsanız “ Y “ tuşuna basıp enter ile onaylayınız.Eğer diğer seçeneklerden birini kullanacaksanız seçenek numarasını (1,2)yazarak enter ile onaylayınız. Eğer mevcut ayar korunmak isteniyorsa “N” yazılıp onaylanır.Diskin silindir değeri 1024 den büyükse LBA yada LARGE seçilir.Bu durumda dos partition büyüklüğü 528 Mb dan büyük olmalıdır.
SAVE AND EXIT SETUP
Ayarları kayıt edip çıkmak için kullanılır.
EXIT WHITOUT SAVING
Değiştirdiğiniz ayarları kayıt etmeden çıkmak için kullanın
BIOS HATA SİNYALLERİ
PC'niz açıldığında bip sinyal sesleri geliyorsa, bu seslere bakarak hatanın nerede olduğunu anlayabilirsiniz:
AWARD BIOS İçin;
1 uzun: Bellek Problemi. Bellek modüllerinin yerine oturup oturmadığını kontrol etmek, bellek modüllerini farklı bir yuvaya takmak, belleği değiştirmek çözüm olabilir.
1 uzun 2 kısa: Görüntü hatası. BIOS ekran kartına ulaşamıyor olabilir. Ekran Kartının yerine oturup oturmadığını kontrol etmek gerekebilir.Ekran Kartı, Ekran Kartı belleği hatası veya anakart ile ilgili bir problem de olabilir.
1 uzun 3 kısa: Yukarıdaki ile aynı.
Sürekli bipleme: Bellek veya görüntü hatası. İşlemci ısısının yükselmesi de olabilir. Diğer donanımları da kontrol etmek gerekir.
AMI BIOS için;
1 Bip: Bellek tazeleme hatası
2 Bip: Bellek parite devre hatası
3 Bip: 64"base" RAM hatası
4 Bip: Sistem Saati hatası
5 Bip: İşlemci hatası
6 Bip: Klavye Denetçisi hatası
7 Bip: İşlemci veya anakart hatası
8 Bip: Görüntü kartı belleği hatası
9 Bip: BIOS yongası hatası
10 Bip: CMOS Hatası
11 Bip: Önbellek Hatası
Bios veya CPU arızasında sesli veya görüntülü hata mesajı gelmez.Sadece monitör lambası kırmızı renkte yanıp söner.
Bios,Ram,Cpu,Ekran Kartı arızasında sistem açılmaz sebebi Bunlar POST esnasında kontrol edilir. | |
|
