Şakaklarıma kar mı yağdı ne var?
Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz?
Ya gözler altındaki mor halkalar?
Neden böyle düşman görünürsünüz?
Yıllar yılı dost bildiğim aynalar?
Cahit Sıtkı TARANCI
S. 1. İletişim şemasını çizerek yukarıdaki şiirdeki iletişim ögelerini bu şemada gösteriniz.
S. 2. Kelimeler, farklı ortamlarda değişik anlamlar ifade edecek şekilde kullanılabilir. Bu kullanımlara “bağlam” adı verilir. Bu tanımdan hareketle “etek” sözcüğünü 3 farklı bağlamda kullanınız.
S.3. Aşağıdaki cümlelerde noktalı yerleri doldurunuz.
A) Metinler cümlelerden oluşan anlamlı birimlerdir. Bu bir örgüdür, bir sistemdir. Art arda gelen veya aynı düzlemde bir arada bulunan birimler dil bilgisi kurallarıyla birbirine bağlanırlar. Buna ………… denir.
B) Kişisel düşüncelerin ve duyguların ifade edildiği anlatıma ……………… denir.
C) Cümle içinde başkasına ait bir sözü cümleyi söyleyenin kendi söyleyişine göre değiştirerek aktarmasına …………. anlatım denir.
S.4. Aşağıda verilen cümleler hangi anlatıma örnektir? Karşılarına yazınız.
Öğretmen, Ali’ye: “Arkadaşına söyle, yarın ödevini mutlaka getirsin. …………………
En iyi romanların bir bunalım döneminde yazılacağını söylüyor Dostoyevski. ……………
Dostluk, insanın ve insanlığın en büyük, en yüce değerlerinden biridir. ……………………
Yahya Kemal 20. yüzyılda yaşamış bir edebiyatçıdır. ………………
Türkçenin Tarihi, Orhun Abideleri, Anlatım Bozuklukları, Cümlenin Öğeleri, Yazım ve Noktalama, Türkoloji Makaleleri, Edebiyat Nedir?, Alfabelerimiz, Atasözleri, Bulmacalar, Edebi Sanatlar, Sınav Soruları, Kpss, Oks, Öss, Bunları Biliyor musunuz?, Özlü Sözler, Güzel Sözler, Türkçe, Edebiyat, Masallar, Destanlar, Astroloji, Roman Özetleri
S. 5. Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Cümledeki bilgi doğruysa “D”, yanlışsa “Y” yazınız.
A) (…) Yalınlık, düşünce ve duyguların kısa ve kesin ifadelerle dile getirilmesidir.
B) (…) Duru bir anlatımda karmaşık ve anlaşılması güç cümleler kullanılmaz.
C) (…) Anlatıcının tavrı ve amacı, temanın sınırlandırılmasında etkili değildir.
D) (…) Bir betimlemenin en önemli kaynağı gözlemdir.
E) (…) Alanında başarılı olmuş kişilerle yapılan karşılıklı konuşmaya münakaşa denir.
Sessizce, umutsuzca seviyordum sizi
Bazen çekingenlik, bazen kıskançlıkla üzgün.
Bu öyle içten, öyle candan bir sevgiydi ki
Dilerim bir başkasınca da böyle sevilin.
Aleksandr Puşkin
S. 6. Yukarıdaki dörtlükte işlenen temayı belirtiniz. (10 P)
S. 7. Aşağıdaki cümlelerde bağlaşıklığa veya bağdaşıklığa uyulmaması sonucu ortaya çıkan anlatım bozukluklarını düzelterek doğru şekillerini cümlenin altında boş bırakılan yere yazınız.
Ormanda yetişen bir çam fidanını salonunuzdaki saksıya ekemezsiniz.
Derdini söylemeyen, ilaç bulamaz.
İhtiyar adamı karşıya geçirdi.
Annemin sinirleri epeyce bozulmuş ve çok üzülmüştü.
Alanya’yı çok sevmişti, dönmeyi düşünmüyordu.
I. İkisi de bir insanın hayatını bu yapıtlardan üstün tutuyorlar.
II. İnsan sıcaklığı değerlerin en yücesidir.
III. Yıllar sonra da Fransız Sartre, bir insanın Chartes Katedralinden değerli olduğunu söylemişti.
IV. Büyük düşünce adamları ayrı kültürden olsalar da ortak noktada buluşabiliyorlar.
V. Sait Faik yıllar önce bir insanın Süleymaniye’den daha değerli olduğunu yazmıştı.
S. 8. a) Numaralanmış cümlelerden bir paragraf oluşturulursa, aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğru olur?
A) III. – IV. – V. – I. – II.
B) II. – V. – I. – IV. – III.
C) II. – V. – III. – I. – IV.
D) IV. – III. – V. – II. – I.
E) III. – II. – I. – IV. – V.
b) Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir paragrafın başlangıç cümlesi olabilir?
A) Oysa bu sanatçının çağında daha niceleri yaşamış, ürün vermiştir.
B) Kimi ise sanatın en çetin doruklarına tırmanmayı bilmiştir.
C) Bir de gerçek insanlık örneği olmuş kişiler vardır.
D) Bunun bir nedeni olmalı diye düşünmez misiniz?
E) Geçen gün şiir kitaplarını şöyle bir karıştırdım.
S. 9. a) “Özlem ve sevinç” temalarının işlenebileceği üçer konu belirleyip aşağıda boş bırakılan yere yazınız.
b) “Sevgi” temasını zaman, mekân, kişi ve bağlam çerçevesinde sınırlandırıp aşağıda boş bırakılan yere yazınız.
Bir haber döndürebilir beni
Buğulu mavi bozkır günlerime
Sarınıp yıldızlı gecelere, öyleki
Çekip gidebilirim ipsiz serseri
Çalımsız bir ıslık tutarak
Kırık dökük dizelerime benzeyen.
Ahmet Ada
S. 10. Yukarıdaki şiirdeki alışılmış ve alışılmamış bağdaştırmaları bularak aşağıya yazınız.
...Yanıtlar…
Yanıt: 1)
Gönderici: Şair
Alıcı: Okuyucu
İleti: Yaşlanmaya başladığı ve bundan duyduğu şaşkınlık
Kanal: Şiir aracılığıyla
Bağlam: Metin
Yanıt: 2)
Annem bugün çarşıdan kendine yeni bir etek almış.
Toros Dağı’nın eteklerinde çiçek topladık.
Beklediği zamanında gelmeyince bizimkinin etekleri tutuştu.
Yanıt: 3)
A) Bağlaşıklık
B) Öznel anlatım
C) Dolaylı anlatım
Yanıt: 4) Doğrudan (düz) anlatım – dolaylı anlatım – öznel anlatım – nesnel anlatım
Yanıt: 5)
A) (D) Yalınlık, düşünce ve duyguların kısa ve kesin ifadelerle dile getirilmesidir.
B) (D) Duru bir anlatımda karmaşık ve anlaşılması güç cümleler kullanılmaz.
C) (Y) Anlatıcının tavrı ve amacı, temanın sınırlandırılmasında etkili değildir.
D) (D) Bir betimlemenin en önemli kaynağı gözlemdir.
E) (Y) Alanında başarılı olmuş kişilerle yapılan karşılıklı konuşmaya münakaşa denir.
Yanıt: 6) Aşk veya sevgi
Yanıt: 7)
Ormanda yetişen bir çam fidanını salonunuzdaki saksıya dikemezsiniz.
Derdini söylemeyen, derman bulamaz.
İhtiyar, adamı karşıya geçirdi.
Annemin sinirleri epeyce bozulmuş ve annem çok üzülmüştü.
Alanya’yı çok sevmişti, Alanya’ya (oraya) dönmeyi düşünmüyordu.
Yanıt:
A) C) II. – V. – III. – I. – IV.
B) E) Geçen gün şiir kitaplarını şöyle bir karıştırdım.
Yanıt: 9)
A) Memleket özlemi, anne özlemi, arkadaş özlemi – Şampiyonluk sevinci, üniversiteyi kazanma sevinci, takdir alma sevinci
B) Günümüzde bizim toplumumuzdaki insan sevgisi
Yanıt: 10)
Alışılmış bağdaştırma Alışılmamış bağdaştırma
Yıldızlı geceler Buğulu mavi bozkır günleri
İpsiz serseri
Çalımsız bir ıslık
Kırık dökük dizelerim
Mesaj Sayısı
Paylaşım Gücü
Rep Point
Kayıt tarihi
Yaş
Konu: 10. Sınıf Edebiyat Testi 6 
Cuma Tem. 10, 2009 12:09 pm
